09 lip Egzekucja z udziału małżonka
Po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej wierzyciel jednego z małżonków może prowadzić egzekucję bezpośrednio z przysługującego temu małżonkowi udziału we współwłasności nieruchomości. Uprzednie przeprowadzenie podziału majątku wspólnego małżonków nie jest konieczne.
Majątek wspólny małżonków
Z chwilą zawarcia małżeństwa – o ile małżonkowie nie podpiszą intercyzy – powstaje między nimi z mocy prawa wspólność majątkowa (wspólność ustawowa), obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jedno z nich. Małżeńska wspólność majątkowa jest tzw. wspólnością łączną. Oznacza to, że nie wyróżnia się w niej udziałów małżonków. Ponadto, w czasie trwania wspólności żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.
Z czego może zaspokoić się wierzyciel małżonka?
W czasie trwania wspólności wierzyciel może dochodzić zaspokojenia swojej należności ze składników majątku wspólnego małżonków jedynie w przypadku, gdy dłużnikami są oboje małżonkowie, a także, gdy dłużnikiem jest wprawdzie tylko jeden małżonek, lecz drugi wyraził zgodę na zaciągnięcie przez niego zobowiązania, bądź też zobowiązanie zostało zaciągnięte w celu zaspokojenia zwykłych potrzeb rodziny, takich jak wyżywienie, ubranie, czy opłaty za mieszkanie. W innych przypadkach wierzyciel może prowadzić egzekucję jedynie ze składników majątku osobistego dłużnika pozostającego we wspólności majątkowej małżeńskiej.
Gdy nie przeprowadzono podziału majątku
Po ustaniu wspólności majątkowej między małżonkami, na przykład na skutek rozwodu, istniejąca dotychczas współwłasność łączna przekształca się w tzw. współwłasność ułamkową i możliwy staje się podział majątku wspólnego małżonków. Obowiązujące przepisy nie wprowadzają jednak wymogu przeprowadzenia takiego podziału w określonym czasie. Dlatego też, może zdarzyć się, że – pomimo ustania wspólności majątkowej – nieruchomość, z której mógłby zaspokoić się wierzyciel nadal pozostaje częściowo własnością byłego małżonka dłużnika. Kluczowa dla wierzyciela jednego z małżonków staje się wówczas odpowiedź na pytanie: czy może on prowadzić egzekucję bezpośrednio z ułamkowej części nieruchomości przysługującej jego dłużnikowi, czy też zaspokojenie jego wierzytelności powinno nastąpić przez zajęcie prawa dłużnika do żądania podziału majątku wspólnego, a dopiero po przeprowadzeniu podziału skierowanie egzekucji do nieruchomości, o ile rzecz jasna w wyniku podziału przypadnie ona dłużnikowi?
Można egzekwować z udziału
Kwestia ta stała się przedmiotem rozstrzygnięcia Sądu Najwyższego. W uchwale z dnia 17 kwietnia 2015 r., sygn. akt III CZP 9/15, Sąd Najwyższy uznał, iż wierzyciel jednego z małżonków po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej może prowadzić egzekucję z udziału tego małżonka we własności nieruchomości wchodzącej poprzednio w skład majątku wspólnego. Stanowisko wyrażone w cytowanej uchwale ma ogromne znaczenie praktyczne, zarówno dla byłych małżonków, jak i dla ich wierzycieli, dla których egzekucja z udziału może okazać się istotnym, a czasem jedynym sposobem na odzyskanie należności.
Brak komentarzy