Czy spółka nie zwolni się już od kosztów sądowych?

10 sie Czy spółka nie zwolni się już od kosztów sądowych?

W dniu 21 sierpnia 2019 r. weszła w życie nowelizacja przepisu art. 103 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 755 z późn. zm.) stanowiącym o zwolnieniu osób prawnych od ponoszenia kosztów sądowych.

Dotychczas, spółka, która wykazała, że nie posiada dostatecznych środków na pokrycie kosztów procesu sądowego mogła liczyć na skuteczne zwolnienie z konieczności ponoszenia ww. wydatków.

Nowelizacja przedmiotowego przepisu znacznie utrudniła, a w wielu przypadkach, uniemożliwiła osobom prawnym ubieganie się o zwolnienie z ponoszenia wymienionych wydatków.

Przepis w zmienionej formie zobowiązuje spółkę do wykazania, że jej wspólnicy oraz akcjonariusze również nie dysponują środkami na zwiększenie majątku spółki czy udzielnie jej pożyczki.

Swój stan majątkowy powinni okazać ci wspólnicy oraz akcjonariusze, którzy występują w imieniu spółki jawnej, partnerskiej, komandytowej, komandytowo-akcyjnej, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółki akcyjnej. Przedmiotowa nowelizacja nie dotyczy wspólników spółki cywilnej, która ma charakter nazwanej umowy cywilnoprawnej.

Uzasadnienie wprowadzonej zmiany

Ustawodawca uzasadniając potrzebę wprowadzenia ww. zmiany, podkreślił, że de facto, beneficjentami zwolnienia spółki od ponoszenia kosztów postępowania cywilnego są jej wspólnicy, toteż nie wydaje się słusznym wydatkowanie środków publicznych na prowadzenie postępowań sądowych z jej udziałem, jeżeli wspólnicy posiadają środki na pokrycie tych kosztów.

W doktrynie zwraca się uwagę na pozytywne aspekty tej regulacji, podkreślając, iż dzięki niej wpływy Skarbu Państwa z tytułu kosztów sądowych ulegną zwiększeniu, a tym samym dojdzie do eliminacji niezasadnych zwolnień podmiotowych z ponoszenia opłat sądowych.

Z drugiej strony w doktrynie zwraca się uwagę na problemy natury praktycznej wynikające z częstego rozdrobnienia kapitału pomiędzy dużą liczbę udziałowców bądź akcjonariuszy co wiąże się z trudnością w przeanalizowaniu przez sąd ich stanu majątkowego.