09 lip Ważne zmiany w prawie spadkowym
W dniu 18 października 2015 r. weszła w życie nowelizacja prawa spadkowego, która zmieniła zasady odpowiedzialności za długi wchodzące w skład spadku.
Odpowiedzialność za długi spadkowe
W skład spadku wchodzą nie tylko aktywa, ale także długi pozostawione przez zmarłego. Dotychczas zasadą było proste przyjęcie spadku, co oznaczało nieograniczoną odpowiedzialność za długi spadkodawcy. Spadkobierca odpowiadał za długi zmarłego całym swoim majątkiem, nawet jeśli te długi przekraczały wartość aktywów spadkowych. Aby uniknąć albo ograniczyć swoją odpowiedzialność spadkobierca musiał złożyć w ciągu 6 miesięcy, od kiedy dowiedział się o powołaniu do spadku oświadczenie o jego przyjęciu bądź odrzuceniu. Z uwagi na fakt, że wiele osób nie zdawało sobie sprawy z takiego stanu rzeczy spadkobiercy często nieświadomie popadali w długi.
Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza
Zgodnie z nowymi przepisami spadkobiercy, którzy nie złożą w terminie oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku nie będą już ponosić nieograniczonej odpowiedzialności za długi spadkowe. Obecnie brak działania po stronie spadkobiercy będzie wiązał się z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza, co oznacza, że jego odpowiedzialność za długi będzie ograniczona tylko do tzw. stanu czynnego spadku, czyli do wartości aktywów spadku.
Wykaz inwentarza
Ustalenie stanu czynnego spadku, który wyznacza górną granicę odpowiedzialności za długi spadkowe będzie odbywać się za pomocą wykazu inwentarza. Dotychczas podmiotem odpowiedzialnym za sporządzenie spisu inwentarza był komornik sądowy działający na podstawie postanowienia sądu. Nowe przepisy wprowadziły instytucję prywatnego wykazu inwentarza, sporządzanego przez samego spadkobiercę według wzoru określonego w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości. W wykazie inwentarza należy ujawnić z należytą starannością przedmioty wchodzące w skład spadku oraz przedmioty zapisów windykacyjnych, z podaniem ich wartości według stanu i cen z chwili śmierci spadkodawcy, a także długi spadkowe i ich wysokość. Wykaz inwentarza będzie można złożyć w sądzie lub u notariusza.
Zabezpieczenie spadku
Nowelizacja objęła również przepisy dotyczące zabezpieczenia spadku. Spadek zabezpiecza się, gdy z jakiejkolwiek przyczyny istnieje ryzyko, że majątek pozostawiony przez spadkodawcę zostanie naruszony, na przykład zniszczony albo zabrany przez nieuprawnioną do tego osobę. O zabezpieczeniu spadku decyduje sąd, który zleca dokonanie odpowiednich czynności komornikowi. Zabezpieczenie może polegać na spisaniu majątku ruchomego i oddanie go pod dozór, złożeniu do depozytu, ustanowieniu zarządu tymczasowego, ustanowieniu dozoru nad nieruchomością. Zastosowanie jednego z tych środków nie wyłącza zastosowania innych, równocześnie lub kolejno. Wniosek o zabezpieczenie spadku może zgłosić przede wszystkim spadkobierca, ale także uprawniony do zachowku i zapisobierca, a ponadto wykonawca testamentu, współwłaściciel rzeczy wchodzącej w skład spadku, wierzyciel spadkodawcy oraz właściwy urząd skarbowy. Opłata od wniosku wynosi 50 zł.
Roman
Posted at 14:58h, 27 listopadaMój ojciec zmarł i w sądzie załatwiłyśmy z mamą, że dziedziczymy po nim spadek. Moja mama przypuszcza, że ojciec odłożył pieniądze w banku, ale nie wiemy gdzie i ile. Czy bank udzieli mi takiej informacji skoro obowiązują przepisy RODO?
Roman
Kancelaria
Posted at 14:59h, 27 listopadaOd 1 lipca 2016 r. zostało znowelizowane prawo bankowe i obecnie bez problemu uzyska Pan informację czy zmarły posiadał oszczędności w banku.
Aby uzyskać informacje o kontach bankowych ojca należy złożyć w dowolnej placówce bankowej bądź SKOK-u wniosek o udzielenie zbiorczej informacji o rachunkach bankowych oraz spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych. Podstawą do udzielenia takiej informacji jest prawomocne postanowienie spadkowe, które Pan posiada. Następnie Pana wniosek bank przekaże do Centralnej Informacji o Rachunkach, która przygotuje zbiorczą informację o rachunkach bankowych spadkodawcy w oparciu o dane przekazane przez wszystkie banki oraz spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe. W banku uzyska Pan informacje, jaka jest odpłatność za udzielenie takiej informacji.
Tak, więc obecnie udzielenie informacji o kontach bankowych zmarłego jest stosunkowo nieskomplikowane.
Aleksandra
Posted at 13:02h, 22 lutegoWitam, przyjęłam spadek z dobrodziejstwem inwentarza. Odziedziczyłam mieszkanie z hipoteką z tytułu kredytu. Nie mam pieniędzy aby na bieżąco spłacać raty kredytu, w związku z czym czy Bank może sprzedać moje mieszkanie aby odzyskać pieniądze?
Odpowiedź:
Kancelaria
Posted at 09:37h, 09 lipcaW opisanej sytuacji Bank jest wierzycielem hipotecznym i może zaspokoić swoje roszczenia (najczęściej wynikające z umowy kredytowej) z nieruchomości bez względu na to w jaki sposób przyjęła Pani spadek oraz kto stał się nowym właścicielem nieruchomości.
W przypadku gdyby Pani nie doszła do porozumienia z Bankiem w przedmiocie spłaty kredytu, niestety może on doprowadzić do sprzedaży mieszkania w celu zaspokojenia swoich roszczeń, ma do tego pełne prawo jako wierzyciel hipoteczny.
Jarosław
Posted at 10:12h, 28 grudniaDzień dobry. Mam następujący problem i bardzo proszę o pomoc. Dowiedziałem się, że pod koniec października zmarł mój wujek i prawdopodobnie jestem jedynym spadkobiercą dziedziczącym po nim dom. Od dłuższego czasu mieszkam za granicą. Przypuszczam, że zostawił on sporo długów i dom też jest zadłużony, ponieważ słyszałem, że wujek miał problem z alkoholem. Co robić, żeby na mnie te długi nie przeszły? Słyszałem, że do 6 miesięcy muszę odrzucić spadek, nie wiem czy zdążę w terminie pojawić się w Polsce i nie wiem, jaka jest wartość majątku czy długów po wujku. Co robić w tej sytuacji?
Kancelaria
Posted at 09:37h, 09 lipcaPrzede wszystkim konieczne jest dokładne ustalenie daty śmierci wujka oraz momentu, kiedy Pan się o niej dowiedział. Z dniem 18 października 2015 r. istotnie zmieniły się bowiem przepisy prawa spadkowego.
Jeżeli wujek zmarł przed tą datą, a Pan chciałby odrzucić spadek lub przyjąć z dobrodziejstwem inwentarza, wówczas – w ciągu 6 miesięcy od dnia dowiedzenia się o śmierci wujka – powinien Pan złożyć oświadczenie o odrzuceniu spadku lub przyjęciu z dobrodziejstwem inwentarza. Niezłożenie oświadczenia będzie oznaczało przyjęcie spadku wprost, co oznacza, że będzie Pan odpowiadał za długi spadkowe bez ograniczeń całym swoim majątkiem.
Inaczej przedstawia się kwestia odpowiedzialności za długi spadkowe w przypadku, gdyby wujek zmarł po wejściu w życie nowych przepisów, tj. 18 października 2015 r. albo później. Niezłożenie oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku będzie oznaczać w tym przypadku przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza, czyli z ograniczeniem odpowiedzialności za długi zmarłego do wysokości odziedziczonego majątku. Przykładowo, jeżeli wartość majątku zmarłego wujka wynosiła 300 tys. zł, a długi spadkowe 400 tys. zł, to odpowiada Pan tylko do wysokości 300 tys. zł. Tym samym nic Pan nie zyskuje, ale nic też Pan nie traci.
Kolejna Pana wątpliwość wiąże się z ustaleniem wartości majątku spadkowego. Do czasu nowelizacji spis inwentarza wykonywał odpłatnie komornik sądowy. Obecnie możliwe jest sporządzenie przez samych spadkobierców prywatnego spisu inwentarza, który składa się w sądzie lub u notariusza. Konieczne jest uwzględnienie w nim wszystkich przedmiotów należących do spadku z podaniem ich wartości według stanu i cen z chwili śmierci spadkodawcy. W wykazie tym uwzględnia się także długi spadkowe. Wykaz inwentarza musi być sporządzony w sposób uczciwy, z należytą starannością. Nadal możliwe jest – tak, jak dotychczas – zlecenie sporządzenia spisu inwentarza za wynagrodzeniem komornikowi sądowemu.