Wdowa nie zawsze dostanie emeryturę po mężu

Wdowa nie zawsze dostanie emeryturę po mężu

Świadczenie, które potocznie nazywa się emeryturą po małżonku lub innym członku rodziny, to renta rodzinna. Przysługuje ona wdowie lub wdowcowi, rodzicom zmarłego, jego dzieciom i wnukom, a także rodzeństwu, jednak w odniesieniu do pewnych kategorii uprawnionych Ustawodawca zdecydował się sformułować nieco surowsze warunki.

Wdowa i wdowiec

Wdowa oraz wdowiec po zmarłym może otrzymywać rentę rodzinną wtedy, kiedy zmarły w chwili śmierci pobierał emeryturę, rentę, zasiłek przedemerytalny, świadczenie przedemerytalne czy nauczycielskie świadczenie kompensacyjne lub do wyżej wymienionych był uprawniony. Jednak nie jest to warunek jedyny – wdowa lub wdowiec musi także: albo ukończyć przed śmiercią małżonka 50. rok życia, albo być niezdolnym do pracy lub wychowywać przynajmniej jedno z dzieci, wnuków czy rodzeństwa, które jest uprawnione do pobierania renty rodzinnej. Mówiąc o dzieciach, mamy na myśli dziecko, które nie ukończyło 16. roku życia, jeśli się nie uczy (jeśli kontynuuje naukę – 18. roku życia), jest całkowicie niezdolne do pracy lub całkowicie niezdolne do pracy i samodzielnej egzystencji.

Rentę rodzinną uzyskać mogą także tacy wdowiec lub wdowa, którzy utracili zdolność do pracy lub ukończyli 50 lat, ale tylko wtedy, kiedy stało się to nie później niż w ciągu 5 lat od śmierci małżonka uprawnionego lub pobierającego świadczenie.

Warunek naczelny – wspólność małżeńska

Podstawowym warunkiem tego, by wdowa lub wdowiec otrzymali świadczenie po zmarłym jest jednak to, by pozostawali oni przed śmiercią jednego z małżonków we wspólności małżeńskiej. Należy tutaj nadmienić, że do istnienia owej wspólności nie wystarczy, by małżonkowie nie ustanowili rozdzielności majątkowej – zgodnie z orzecznictwem sądów, wspólność ta charakteryzować się ma wspólnym zamieszkiwaniem, prowadzeniem wspólnie gospodarstwa domowego, wspólnym pożyciem, wiernością i współdziałaniem dla robra rodziny i w zaspokojeniu jej potrzeb. Wystarczy więc, że małżonkowie nie mieszkali razem, a organ rentowy już może potraktować to jako podstawę do stwierdzenia, że tejże wspólności małżeńskiej nie było. Fakt ten trzeba jednak udowodnić, i ciężar dowodu spoczywa właśnie na organie rentowym.

Domniemywa się, że w przypadku rozwodu lub separacji małżonków, wspólność ta funkcjonować przestała, jednak i to domniemanie można obalić. Jeśli bowiem małżonkowie byli rozwiedzeni lub pozostawali w stanie separacji, ale jedno z nich otrzymywało lub było uprawnione do alimentów na podstawie ugody, wyroku sądowego lub samego porozumienia małżonków (przez porozumienie małżonków rozumiemy sytuację, kiedy nie jest to stwierdzone wyrokiem ani ugodą, a mimo to rozwiedzeni lub będący w separacji małżonkowie dobrowolnie dostarczają sobie środków utrzymania), to wtedy, mimo braku wspólności, uprawnienie do pobierania renty rodzinnej nie przestaje istnieć.

193 komentarze
  • Stanisław
    Posted at 13:12h, 04 grudnia Odpowiedz

    Ile lat istnienia formalnego małżeństwa uprawnia wdowę do emerytury po mężu po jego śmierci)? Czy wspólne życie przed zawarciem formalnego małżeństwa ma znaczenie?

    • Kancelaria
      Posted at 13:21h, 09 lipca Odpowiedz

      Staż małżeństwa nie ma żadnego znaczenia dla uprawnienia wdowy do otrzymania renty rodzinnej. Jeżeli tylko spełnione zostaną podstawowe przesłanki, tzn. żona w momencie śmierci męża ma ukończony 50 rok życia lub jest niezdolna do pracy albo też wychowuje co najmniej jedno z dzieci, wnuków lub rodzeństwa uprawnione do renty rodzinnej po zmarłym mężu, które nie osiągnęło 16 lat, a jeżeli dziecko kształci się w szkole – 18 lat życia, a także jeżeli sprawuje pieczę nad dzieckiem całkowicie niezdolnym do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolnym do pracy, uprawnionym do renty rodzinnej – wtedy nabędzie uprawnienie do pobierania renty rodzinnej po zmarłym małżonku.

  • jadwiga
    Posted at 01:12h, 04 grudnia Odpowiedz

    Witam serdecznie.
    Jeśli małżonkowie mają rozdzielność majątkową
    /ustanowioną aktem notarialnym z 2005r/:
    a żona nie zamieszkuje z małżonkiem,/jest zameldowana na drugim krańcu Polski u córki, bo tam pracuje- ma 62 lata/,
    nie istnieje miedzy małżonkami więz emocjonalna oraz fizyczna
    natomiast małzonek /posiadający aktualnie emeryturę/ dobrowolnie od wielu lat do nadal/zasila regularnie żony konto ,
    to czy w przypadku jego śmierci przysługiwać będzie żonie renta rodzinna .
    Z uwagi na fakt ,iż w wielu udzielanych odpowiedziach widnieje informacja ,iż między innymi w przypadku rozdzielności majątkowej wdowa musi wykazać do ZUS,że w dniu śmierci męża posiadała ustalone wyrokiem sądu lub ugodą sądową prawo do alimentów, uprzejmie proszę o ustosunkowanie się do mojego zapytania
    Czy dobrowolne comiesięczne zasilanie przez małżonka konta żony może być w przypadku jego śmierci uznane za równoznaczne z wyrokiem bądz ugodą sądową o prawie do alimentów i żona ma szansę na otrzymanie renty rodzinnej.
    Będę wdzięczna za udzielenie mi odpowiedzi.
    z wyrazami szacunku .
    Jadwiga

    • Kancelaria
      Posted at 13:21h, 09 lipca Odpowiedz

      Ustalone wyrokiem lub ugodą sądową prawo do alimentów jest warunkiem uzyskania renty rodzinnej przez małżonka rozwiedzionego. W przypadku małżonków, pomiędzy którymi w momencie śmierci uprawnionego do renty lub emerytury istnieje ustrój rozdzielności majątkowej, wdowa będzie uprawniona do renty rodzinnej, jeśli w chwili śmierci męża pomiędzy małżonkami istniała wspólność małżeńska rozumiana jako wspólnota uczuciowa i cielesna.
      Z opisanej przez Panią sytuacji wynika jednak, iż taka przesłanka w Państwa wypadku nie zachodzi, zatem Pani szanse na otrzymanie renty rodzinnej po mężu są znikome.

  • Karina
    Posted at 11:12h, 02 grudnia Odpowiedz

    Witam! Chciałam zapytać czy zona ,która nie pracuję zajmuje się tylko domem i ma przepracowane tylko 3 lata ma prawo w przyszłości otrzymać emeryturę po mężu?

    • Kancelaria
      Posted at 13:21h, 09 lipca Odpowiedz

      Oczywiście. Dla uprawnienia wdowy do otrzymania renty rodzinnej po mężu nieistotna jest długość jej okresów składkowych. Musi jednak w chwili śmierci męża spełniać pewne warunki. Wdowa będzie bowiem miała prawo otrzymać rentę rodzinną po mężu w sytuacji, kiedy w chwili jego śmierci będzie miała ukończony 50 rok życia, będzie niezdolna do pracy lub będzie wychowywać co najmniej jedno z dzieci, wnuków lub rodzeństwa uprawnione do renty rodzinnej po zmarłym mężu, które nie osiągnęło 16 lat, a jeżeli dziecko kształci się w szkole – 18 lat życia, a także jeżeli będzie sprawować pieczę nad dzieckiem całkowicie niezdolnym do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolnym do pracy, uprawnionym do renty rodzinnej.

  • Krzysztof
    Posted at 22:11h, 28 listopada Odpowiedz

    Mama pobiera rentę rodzinną po tacie, który w momencie śmierci pobierał rentę (63 lata). Czy teraz po upływie kilku lat, gdy w teorii tacie należała by się emerytura, mama może starać się o wyższą rentę rodzinną?

    • Kancelaria
      Posted at 13:20h, 09 lipca Odpowiedz

      Niestety nie. Uprawnieni do renty rodzinnej otrzymają ją jedynie na podstawie tego świadczenia, które przysługiwało zmarłemu w chwili śmierci, gdyż z tą chwilą zmarły przestał być podmiotem praw i obowiązków, zatem nie może już żadnych uprawnień nabywać. W związku z powyższym osoby pobierające rentę po zmarłym uprawnionym, który miał przyznaną rentę nie będą mogły przejść na wyższe świadczenie

  • Imię
    Posted at 19:11h, 23 listopada Odpowiedz

    A co z zonami które usługiwaly mężom przez 20 lat a potem mąż wybiera mlodszy model. Nic im się nie należy.

    • Kancelaria
      Posted at 13:20h, 09 lipca Odpowiedz

      Jeżeli mąż opuści żonę, może ona wnieść pozew o rozwód z wyłącznej winy męża wraz z wnioskiem o przyznanie na jej rzecz alimentów od byłego męża. Alimentów żądać może nawet wtedy, kiedy wskutek rozwodu nie popadła w niedostatek, ale pogorszyły się istotnie jej warunki bytowe.

      W treści pozwu można zawrzeć także wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie pełnomocnika procesowego z urzędu – jeżeli sąd przychyli się do takich wniosków, powódka nie będzie musiała płacić opłaty sądowej od pozwu i otrzyma pomoc profesjonalnego pełnomocnika bez ponoszenia dodatkowych kosztów.

  • Mona022
    Posted at 17:11h, 22 listopada Odpowiedz

    Mąż ma emeryturę i 65 lat, ja również mam emeryturę i 65 lat. Przed latem zrobiliśmy rozdzielność majątkową, mieszkamy razem, nie mamy rozwodu. Czy w takim przypadku jako wdowa uzyskam prawo do renty rodzinnej?

    • Kancelaria
      Posted at 13:20h, 09 lipca Odpowiedz

      W opisanej przez Panią sytuacji nie powinna Pani mieć problemów z uzyskaniem renty rodzinnej po zmarłym mężu. Ustanowienie pomiędzy małżonkami rozdzielności majątkowej pomiędzy małżonkami nie stoi na przeszkodzie temu, by po śmierci jednego z nich drugi mógł ubiegać się o rentę rodzinną po zmarłym.
      Istotnym jest, by małżonkowie pozostawali pomimo rozdzielności majątkowej we wspólności małżeńskiej, którą wyznacza, poza więzią ekonomiczną, także więź emocjonalna oraz fizyczna

  • Aga
    Posted at 20:11h, 21 listopada Odpowiedz

    Opisane warunki w żaden sposób nie maja się do rzeczywistości-otóż znajomy został wdowcem 3 lata temu, w tym roku skończył 50lat i otrzymuje świadczenie rentę po zmarłej żonie-dzieci są pełnoletnie i były w chwili śmierci, sam pracuje nie ma orzeczenia o niezdolności, zarabia zresztą ponad średnią krajową -więc na jakiej podstawie przysługuje mu świadczenie, a moja mama która została wdową w wieku 49lat, zostało jej przyznane świadczenie w postaci renty rodzinnej, ponieważ z bratem byliśmy nie pełnoletni, ponadto ja studiowałam i świadczenie to otrzymywała mama, później nabyła prawo do emerytury i ZUS nakazał zwrot świadczenia po zmarłym mężu od chwili, kiedy mama otrzymała emeryturę – jak to jest że jedni mają prawo do świadczeń po bliskim zmarłym i własnej emerytury /znam co najmniej kilkanaście takich przypadków/ a innym odmawia się do tzw.1,5świadczenia

    • Kancelaria
      Posted at 13:20h, 09 lipca Odpowiedz

      Opisana przez Panią sytuacja, jakkolwiek może się wydawać niesprawiedliwą, zgodna jest z obowiązującymi przepisami prawa. Osoba pobierająca rentę rodzinną może zarabiać, musi wprawdzie poinformować o tym Zakład Ubezpieczeń Społecznych i świadczenie ulega wtedy stosownemu zmniejszeniu, jednak nie zostaje wstrzymane. Wychowywanie niepełnoletnich dzieci, wnucząt lub rodzeństwa uprawnionego do renty rodzinnej jest tylko jedną z dodatkowych przesłanek przyznania renty rodzinnej, jeżeli zostaną spełnione te podstawowe (wdowa lub wdowiec mieli w chwili śmierci małżonka ukończony 50 rok życia lub byli niezdolni do pracy), to nieposiadanie lub posiadanie dzieci i ich wiek nie będzie stał na przeszkodzie przyznaniu wdowie lub wdowcowi renty rodzinnej.
      Renta rodzinna może zatem być pobierana w zbiegu z wynagrodzeniem, natomiast nie może być pobierana w zbiegu ze świadczeniem emerytalnym.
      W momencie uzyskania uprawnień emerytalnych przez osobę pobierającą rentę rodzinną, osoba taka musi dokonać wyboru świadczenia, które będzie pobierać. Jeżeli takiego wyboru nie dokona, Zakład Ubezpieczeń Społecznych przyzna jej świadczenie wyższe.

  • Ilona
    Posted at 07:11h, 06 listopada Odpowiedz

    Dzień dobry,
    proszę o informację, kiedy mama nabierze prawo do renty rodzinnej po zmarłym mężu. Tata zmarł w roku 2001 miał 46 lat, mam miała wtedy 42 lata. Po śmierci taty siostry pobierały rentę rodzinną zgodnie z ustawą. Mama kilka lat po śmierci taty zakwalifikowała się na rentę chorobową, którą ma do chwili obecnej. Na dzień dzisiejszy mama ma 55 lat. Proszę o informację, kiedy mama będzie mogła przejść na rentę po zmarłym mężu?

    • Kancelaria
      Posted at 13:20h, 09 lipca Odpowiedz

      Z przestawionego stanu faktycznego wynika, że Pani mama nie uzyska uprawnienia do pobierania renty rodzinnej po zmarłym mężu, gdyż nie spełnia podstawowych warunków jej przyznania. Wdowa ma bowiem prawo do tego świadczenia, jeśli w chwili śmierci małżonka ma ukończony 50. rok życia lub jest niezdolna do pracy, ewentualnie w sytuacji, w której przesłanki te spełni nie później, niż w ciągu 5 lat od śmierci męża.

      Istnieje jednak jeszcze jedna przesłanka, która może otwierać dla Pani mamy możliwość korzystania z renty rodzinnej. Świadczenie to przyznawane jest także wdowie, która w chwili śmierci męża wychowuje co najmniej jedno z dzieci, wnuków lub rodzeństwa uprawnionego do pobierania renty rodzinnej po jej zmarłym małżonku, które nie ukończyły 16 lat, a jeżeli się uczą do 18 roku życia lub są całkowicie niezdolne do pracy.

      Wdowa może się starać o rentę rodzinną także wtedy, kiedy podstawowe warunki spełni w ciągu 5 lat od momentu zaprzestania wychowywania wyżej wskazanych dzieci, wnuków lub rodzeństwa, zatem jeżeli pani mama ukończyła 50 rok życia lub stała się niezdolna do pracy w okresie 5 lat od zaprzestania wychowywania sióstr, o których Pani wspomniała, to może skutecznie ubiegać się o rentę rodzinną po Pani ojcu.

      Szczegółowe informacje na ten temat uzyskać można także w oddziałach Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

  • Agnieszka
    Posted at 18:11h, 20 października Odpowiedz

    Czy emeryt mundurowy podlegający zapisom ustawy dezubekizacyjnej może w przypadku śmierci współmałżonka pobierającego emeryturę z ZUS, zrezygnować ze swojej emerytury i pobierać rentę z ZUS po współmałżonku ?

    • Kancelaria
      Posted at 13:20h, 09 lipca Odpowiedz

      Żaden przepis nie stanowi wprost, aby emeryt mundurowy, do którego mają zastosowanie przepisy tzw. ustawy dezubekizacyjnej nie mógł starać się o przyznanie mu renty rodzinnej po zmarłym małżonku.

  • Halina
    Posted at 21:10h, 18 października Odpowiedz

    Jestem rozwódką z winy męża z zasądzonymi alimentami dla mnie,eks mąż pracował w zakładzie karnym,w lipcu tego roku zmarł,czy mogę starać się o emeryturę rodzinną?Proszę o odpowiedź.

    • Kancelaria
      Posted at 13:20h, 09 lipca Odpowiedz

      Nawet rozwód nie stoi na przeszkodzie, by była żona mogła starać się o rentę rodzinną po byłym mężu jeżeli spełni przesłanki, które musi spełnić wdowa, w tym przypadku istnieje jednak jeszcze jeden warunek dodatkowy. O rentę po byłym małżonku może się starać jedynie osoba mająca prawo do alimentów na swoją rzecz od owego byłego małżonka, ustalone wyrokiem sądowym lub ugodą.

Zostaw komentarz - wysyłając komentarz zgadzasz się na przetwarzanie swoich danych osobowych - ZOBACZ WIĘCEJ